Menu
Booking.com

Zabytki i atrakcje turystyczne Bydgoszczy

Pomimo, że w żadnej fachowej klasyfikacji ośrodków turystycznych Bydgoszcz - nie posiadając wyjątkowych obiektów - nie występuje jako miasto szczególnie atrakcyjne, to jednak znaleźć można tu kilka zabytków, które mają znaczenie, jednak w skali nie większej niż regionalna.

Okolice Bydgoszczy

Bydgoszcz położona jest w północno- zachodnim krańcu Kujaw.
Do najciekawszych miejsc turystycznych
w okolicy należy Koronowo, Ostromecko, Lubostroń.

Stare Miasto

Międzynarodowa ranga obiektu: ---
 
Lista Światowego Dziedzictwa UNESCO: nie
 
Lista Pomników Historii RP: nie
 
Kanon Miejsc Historycznych Polski: nie
rok założenia: 1346
 
powierzchnia: 10,5 ha
 

Stare Miasto w Bydgoszczy zabudowane jest w większości kamienicami XIX- i XX-wiecznymi, które z punktu widzenia historycznego i artystycznego nie przedstawiają dużej wartości. Poza kościołem farnym i nikłymi pozostałościami murów obronnych nie ma tu budowli gotyckich, nie ma także renesansowych, barokowych.

Obecna zabudowa w zdecydowanej większości powstała w okresie zaboru pruskiego, a więc w czasie największego w historii rozkwitu Bydgoszczy (>>>).
 
Stare Miasto - lokacyjne miasto Bydgoszcz - powstało z inicjatywy króla Kazimierza Wielkiego mocą przywileju z 19 kwietnia 1346 r. wydanego w Brześciu Kujawskim (100 km na płd.-wsch. od Bydgoszczy, 13 km na zach. od Włocławka). Wg tego miasto miało być naturalnym zapleczem dla nowego zamku, którego budowę, również z inicjatywy tegoż króla, rozpoczęto ok. 1343 r.
 
Miasto wytyczono na pustej (niezamieszkałej) równinie na południowym brzegu Brdy, na zachód od dawnego grodu, przeznaczonego teraz pod budowę zamku, a na wschód od Wyspy Młyńskiej (nazywanej tak od XV w.).
Powierzchnia Starego Miasta, w obrębie obwarowań (murów ceglanych i wałów ziemnych) zajmująca plan nieregularnej elipsy, jest typową dla przeciętnych miast średniowiecznych i wynosi ok. 10,5 ha (w niektórych publikacjach podawana jest zawyżona liczba 12 lub nawet 15 ha).
Centrum stanowi Stary Rynek o wymiarach 80 x 95 m, powiększony w 1940 r. o rozebraną pierzeję zachodnią. Pośrodku rynku stał drewniany ratusz, który uległ spaleniu w 1425 r., następnie odbudowany jako skromny murowany gotycki, który ponownie spalił się w 1511 r. Na tym miejscu w 1515 r. zbudowano kolejny budynek ratusza na planie 14 x 27 m w stylu gotycko-renesansowym, który w 1600 r. uzupełniono o wieżę. Niszczony w czasie kolejnych wojen przez cały XVII i XVIII w. ratusz rozebrano ostatecznie w 1834 r.; nie ma szczegółowych historycznych widoków ratusza.
Rynek wybrukowano po raz pierwszy dopiero w 1604 r.
 
W południowej części miasta, równolegle do osi rynku, biegnie ul. Długa, niegdyś główna ulica przelotowa, łącząca dwie z trzech bram miejskich: Poznańską na zachodzie i Toruńską (Kujawską) na wschodzie. Duże znaczenie miały też inne ulice (Wodna, Pod Blankami, Farna), jednak wiele ulic ukształtowało się później, dopiero w XVII i XVIII w.
 
W płn.-zach. narożniku miasta, nad odnogą Brdy wytyczono miejsce pod miejski kościół farny. W obecnym kształcie powstał on w latach 1466-1502 w stylu późnogotyckim.
 
Zabudowa mieszkalna miasta aż do 1547 r. (edykt królewski nakazujący budowanie domów tylko murowanych) była skromna - w zdecydowanej większości drewniana i parterowa, później częściej szkieletowo-ceglana i ceglana. W pełni obszar miasta lokacyjnego pokrył się zabudową miejską dopiero na pocz. XVII w.; z tego czasu jednak zachowały się drobne pozostałości.
Dzisiejsza zabudowa Starego Miasta jest zdecydowanie nowsza - pochodzi głównie z XIX i XX w. i są to przede wszystkim kamienice czynszowe - wielomieszkaniowe (bardziej reprezentacyjne w Rynku) oraz skromne, często 1-piętrowe na pozostałych ulicach. Niewiele kamienic posiada elementy starsze w postaci fundamentów, piwnic, ścian z XVII-XVIII w.
 
Wkrótce po lokacji miasto otoczono od południa jedynie wałem drewniano-ziemnym i równoległą doń fosą. Mury miejskie (obronne) zaczęto budować dopiero w 2. poł. XIV w. Powstała pojedyncza linia murów z 5 basztami, która od południa miasta połączyła bramy Poznańską i Toruńską. Do dziś zachowały się niezwykle skromne pozostałości.

Stare Miasto w Bydgoszczy zabudowane jest w większości kamienicami XIX- i XX-wiecznymi, które z punktu widzenia historycznego i artystycznego nie przedstawiają dużej wartości. Poza kościołem farnym i nikłymi pozostałościami murów obronnych nie ma tu budowli gotyckich, nie ma także renesansowych, barokowych.
 
Stare Miasto - lokacyjne miasto Bydgoszcz - powstało z inicjatywy króla Kazimierza Wielkiego mocą przywileju z 19 kwietnia 1346 r. wydanego w Brześciu Kujawskim (100 km na płd.-wsch. od Bydgoszczy, 13 km na zach. od Włocławka). Wg tego miasto miało być naturalnym zapleczem dla nowego zamku, którego budowę, również z inicjatywy tegoż króla, rozpoczęto ok. 1343 r.
 
Miasto wytyczono na pustej (niezamieszkałej) równinie na południowym brzegu Brdy, na zachód od dawnego grodu, przeznaczonego teraz pod budowę zamku, a na wschód od Wyspy Młyńskiej (nazywanej tak od XV w.).
Powierzchnia Starego Miasta, w obrębie obwarowań (murów ceglanych i wałów ziemnych) zajmująca plan nieregularnej elipsy, jest typową dla przeciętnych miast średniowiecznych i wynosi ok. 10,5 ha (w niektórych publikacjach podawana jest zawyżona liczba 12 lub nawet 15 ha).
Centrum stanowi Stary Rynek o wymiarach 80 x 95 m, powiększony w 1940 r. o rozebraną pierzeję zachodnią. Pośrodku rynku stał drewniany ratusz, który uległ spaleniu w 1425 r., następnie odbudowany jako skromny murowany gotycki, który ponownie spalił się w 1511 r. Na tym miejscu w 1515 r. zbudowano kolejny budynek ratusza na planie 14 x 27 m w stylu gotycko-renesansowym, który w 1600 r. uzupełniono o wieżę. Niszczony w czasie kolejnych wojen przez cały XVII i XVIII w. ratusz rozebrano ostatecznie w 1834 r.; nie ma szczegółowych historycznych widoków ratusza.
Rynek wybrukowano po raz pierwszy dopiero w 1604 r.
 
W południowej części miasta, równolegle do osi rynku, biegnie ul. Długa, niegdyś główna ulica przelotowa, łącząca dwie z trzech bram miejskich: Poznańską na zachodzie i Toruńską (Kujawską) na wschodzie. Duże znaczenie miały też inne ulice (Wodna, Pod Blankami, Farna), jednak wiele ulic ukształtowało się później, dopiero w XVII i XVIII w.
 
W płn.-zach. narożniku miasta, nad odnogą Brdy wytyczono miejsce pod miejski kościół farny. W obecnym kształcie powstał on w latach 1466-1502 w stylu późnogotyckim.
 
Zabudowa mieszkalna miasta aż do 1547 r. (edykt królewski nakazujący budowanie domów tylko murowanych) była skromna - w zdecydowanej większości drewniana i parterowa, później częściej szkieletowo-ceglana i ceglana. W pełni obszar miasta lokacyjnego pokrył się zabudową miejską dopiero na pocz. XVII w.; z tego czasu jednak zachowały się drobne pozostałości.
Dzisiejsza zabudowa Starego Miasta jest zdecydowanie nowsza - pochodzi głównie z XIX i XX w. i są to przede wszystkim kamienice czynszowe - wielomieszkaniowe (bardziej reprezentacyjne w Rynku) oraz skromne, często 1-piętrowe na pozostałych ulicach. Niewiele kamienic posiada elementy starsze w postaci fundamentów, piwnic, ścian z XVII-XVIII w.
 
Wkrótce po lokacji miasto otoczono od południa jedynie wałem drewniano-ziemnym i równoległą doń fosą. Mury miejskie (obronne) zaczęto budować dopiero w 2. poł. XIV w. Powstała pojedyncza linia murów z 5 basztami, która od południa miasta połączyła bramy Poznańską i Toruńską. Do dziś zachowały się niezwykle skromne pozostałości.
 

Zwiedzanie z przewodnikiem 

 

Miejsca godne uwagi

na Starym Mieście:

 

Fara (katedra) św. Marcina i Mikołaja
 
 
 
Dawne kolegium jezuickie (obecnie ratusz)
 
Dawna Deputacja Kameralna
 
 
Pozostałości murów miejskich
 
 
Trzy spichrze nad Brdą
 
 
 
Pomnik króla Kazimierza Wielkiego
 
 
 
w pobliżu Starego Miasta:
makieta zamku starostów
 
w pobliżu Starego Miasta:
Wyspa Młyńska
 
w pobliżu Starego Miasta: kościół Wniebowzięcia NMP (klarysek)
 
 
Zobacz też inne atrakcje Bydgoszczy
 
 

 

Południowy brzeg Brdy w płn.-wsch. krańcu Starego Miasta
Zachodni szczyt kościoła św. Marcina i Mikołaja
Brda-Młynówka nad zachodnią częścią Starego Miasta
Fragment Starego Rynku