Menu
Booking.com

Zabytki i atrakcje turystyczne Bydgoszczy

Pomimo, że w żadnej fachowej klasyfikacji ośrodków turystycznych Bydgoszcz - nie posiadając wyjątkowych obiektów - nie występuje jako miasto szczególnie atrakcyjne, to jednak znaleźć można tu kilka zabytków, które mają znaczenie, jednak w skali nie większej niż regionalna.

Okolice Bydgoszczy

Bydgoszcz położona jest w północno- zachodnim krańcu Kujaw.
Do najciekawszych miejsc turystycznych
w okolicy należy Koronowo, Ostromecko, Lubostroń.

ulica Gdańska i Śródmieście Bydgoszczy

Makieta Bydgoszczy z okresu największej świetności - pocz. XVII w. - przedstawieniem północnego Przedmieścia Gdańskiego.
 
Widok ogólny ul. Gdańskiej ze skrzyżowania z ul. Pomorską w kierunku płd. W głębi wieża kościoła Wniebowzięcia NMP ss. klarysek z 1602 r., a za nią zaokrąglony budynek narożny z 1913 r. zbudowany dla Otto Pfefferkorna, właściciela fabryki mebli.
 
Hotel Pod Orłem (1896 r.), ul. Gdańska 14, odznaczający się bogatą dekoracją fasady
 
 
Narożna kamienica plac Wolności 1 / ul. Gdańska - jedna z najlepszych realizacji architekta Józefa Święcickiego
 
Fontanna "Potop" zrekonstruowana w 2014 r. wg oryginału z 1904 r.
 
Willa Wilhelma Blumwe, ul. Gdańska 50
 
Ul. Gdańska 63 (1898 r.), kamienica proj. J. Święcickiego, z bogatymi sztukateriami fasady oraz bogato zdobioną klatką schodową
 
Statua Łuczniczki z 1910 r. na tle zabudowy al. Mickiewicza
 
Neobarokowy budynek z 1906 r., pierwotnie urząd powiatowy, od 1974 r. siedziba Akademii Muzycznej
 
Budynek Filharmonii Pomorskiej, 1958 r.
 
 
Ulica Gdańska jest główną osią i jednocześnie arterią reprezentacyjną bydgoskiego Śródmieścia, które powstało w 2. poł. XIX w. Niekiedy błędnie i na wyrost jest ono zaliczane do Starego Miasta, albo nazywane Nowym Miastem, chociaż faktycznie nie stanowiło odrębnego miasta (jak np. średniowieczne Nowe Miasta we Wrocławiu, Toruniu czy Elblągu), a jedynie nową, XIX-wieczną dzielnicę intensywnie rozbudowaną na północ od Brdy i od Starego Miasta (Bydgoszczy lokacyjnej) w okresie rozbiorów.
 
Najbliżej Brdy i Starego Miasta (na obszarze ok. 170 x 200 m) na przełomie XIV i XV w. zaczęło rozwijać się niewielkie przedmieście Bydgoszczy (Przedmieście Gdańskie), na którym zlokalizowany był nieistniejący już dziś kościół i klasztor karmelitów (1398-1895), w pobliżu - przy końcu drogi prowadzącej z mostu na Brdzie - znajdowała się Brama Gdańska (1584-1817), a przed nią nieco na płn.-wsch.: zespół klasztorny klarysek z zachowanym do dziś kościołem Wniebowzięcia NMP z przełomu XVI i XVII w.
Po włączeniu Bydgoszczy do Królestwa Prus w ramach I rozbioru Polski w 1772 r., tereny na północ od Brdy wkrótce stały się na kolejne stulecie obszarem intensywnej zabudowy m.in. dla ludności licznie napływającej z głębi Niemiec: Bydgoszcz ze względów politycznych była planowo intensywnie rozwijana przez władze pruskie, zarówno gospodarczo, jak administracyjnie (patrz: Bydgoszcz w zaborze pruskim: największy rozkwit miasta), co doprowadziło do ukształtowania jej dzisiejszego oblicza i pozycji. Od połowy XIX w. właśnie uformowało się obecne śródmieście Bydgoszczy - dominująca małomiasteczkowa architektura parterowych lub 1-piętrowych domów ustępowała coraz liczniej powstającej dobrej klasy zabudowie w formie kamienic czynszowych w stylach secesji, klasycyzmu, eklektyzmu. To one dziś stanowią największy wyróżnik Bydgoszczy i jej śródmieścia.
 
Ulicę Gdańską wytyczono po 1820 r. niemal równolegle do dawnego traktu prowadzącego na Pomorze Gdańskie (do Świecia i Gdańska) - obecnej ul. Pomorskiej, która stopniowo do poł. XIX w. straciła swoje znaczenie. Ze skrzyżowania ul. Pomorskiej i Gdańskiej wybiega na zachód jeszcze jedna ulica - Dworcowa (od średniowiecza droga wiodąca do Koronowa), która po wybudowaniu kolei do Bydgoszczy w 1851 r. zyskała ważną rolę prowadząc do dworca kolejowego. Ta część miasta (na zachód od ul. Gdańskiej) została rozplanowana w 1853 r. - powstała siatka ulic i dwie nowe dzielnice, zamieszkane przede wszystkim przez ludność robotniczą i nazwane na cześć ówczesnego króla pruskiego i jego małżonki: Friedrich-Wilhelm-StadtElisabeth-Stadt z centralnym placem Elisabethmarkt, ob. Piastowskim.
 
Ulica Gdańska wkrótce stała się centralną arterią rozwijającego się szybko miasta i przejęła od Starego Rynku rolę jego centrum. Po obu stronach ulicy powstały ciekawe kwartały zabudowy mieszkaniowej z budowlami użyteczności publicznej. Architekci projektowali kamienice i wille wzorując się na nowych tendencjach panujących w architekturze przede wszystkim niemieckiej, nawiązując do form neorenesansowych, neobarokowych.
W 1860 r. ulicę zaczęły oświetlać latarnie gazowe, a od 1900 r. elektryczne. Ulica na całej długości posiadała jezdnię o brukowanej nawierzchni, wydzieloną krawężnikami, wzdłuż których nasadzony był szpaler drzew. 18 maja 1888 r. na południowym fragmencie Gdańskiej uruchomiono tramwaj konny, na tzw. linii „czerwonej” (od Placu Teatralnego do ul. Dworcowej). W 1892 r. uruchomiono drugą linię „zieloną”, prowadzącą ul. Gdańską na całej długości (od koszar artyleryjskich). W 1896 r. tramwaje zostały zelektryfikowane.
 
Obecna zabudowa ulicy Gdańskiej pochodzi z przełomu XIX i XX w. (1895-1914 r.) , kiedy to nabierała ona cech ulicy reprezentacyjnej i prestiżowej. Wówczas to powstały tutaj najbardziej okazałe kamienice i wille urzędników i fabrykantów ówczesnej Bydgoszczy, wiele dotychczasowych skromnych budynków wymieniono na duże i reprezentacyjne, których twórcami byli najlepsi miejscowi architekci, a także np. reprezentacji środowiska berlińskiego. Wśród nich prym wiedzie Józef Święcicki (1859-1913), autor ponad 60 realizacji w Bydgoszczy, stosujący bogactwo detalu zdobniczego na fasadach kamienic w formach renesansu i baroku. Najlepsze kamienice jego autorstwa to narożne: plac Wolności 1 / ul. Gdańska, ul. Gdańska 63 / ul. Cieszkowskiego, a także hotel Pod Orłem.
 
Centralnym placem Śródmieścia jest wytyczony w 1854 r. plac Wolności (>>) Pierwotnie zwany Kannoneplatz (pl. Armatni), został powiększony do obecnych rozmiarów w 1859 r. i nazwany Weltzienplatz (gen. Helmuta von Weltzien). Przy placu wznosi się m.in. neoromański w stylu kościół św. Piotra i Pawła z 1876 r., a na pograniczu z sąsiednim Parkiem im. Kazimierza Wielkiego fontanna Potop, a także - pod nr 1 -  jedna z najciekawszych neobarokowych kamienic Bydgoszczy - projektu ww. J. Święcickiego.
 
Kierując się dalej na północ ulicą Gdańską mijamy szereg okazałych kamienic eklektycznych, np. pod nr 28, 30, 32, 33, 35, 42, 67, 68, 71.
Pod nr 50 willa W. Blumwego bydgoskiego fabrykanta, wzniesiona w 1902 r. w formie klasycyzującego pałacu. Sąsiaduje ona z malowniczą willą H. Dietza z 1898 r. z dominującymi elementami stylu neogotyckiego.
Inne ulice, gdzie zobaczyć można ciekawe i zdobione kamienice czynszowe to poza Gdańską np. aleje A. Mickiewicza czy ul. A. Cieszkowskiego.
 
Będąc w obszarze śródmieścia bydgoskiego warto odwiedzić także okolice Parku im. Jana Kochanowskiego. Znajdziemy tu lubianą w Bydgoszczy rzeźbę Łuczniczki z 1910 r., kolejną ciekawą zabudowę w północnej pierzei al. Mickiewicza, a po południowej stronie parku gmach Filharmonii Pomorskiej z 1958 r. oraz neobarokowy gmach z 1906 r. mieszczący Akademię Muzyczną od 1974 r. Okolice te zyskały miano "dzielnicy muzycznej", chociaż nie były projektowane do takiego przeznaczenia.
 

Zwiedzanie z przewodnikiem

2014-10-13