Menu
Booking.com

Zabytki i atrakcje turystyczne Bydgoszczy

Pomimo, że w żadnej fachowej klasyfikacji ośrodków turystycznych Bydgoszcz - nie posiadając wyjątkowych obiektów - nie występuje jako miasto szczególnie atrakcyjne, to jednak znaleźć można tu kilka zabytków, które mają znaczenie, jednak w skali nie większej niż regionalna.

Okolice Bydgoszczy

Bydgoszcz położona jest w północno- zachodnim krańcu Kujaw.
Do najciekawszych miejsc turystycznych
w okolicy należy Koronowo, Ostromecko, Lubostroń.

Ratusz (dawne kolegium jezuickie)

Miejsce / adres:
Stare Miasto, ul. Jezuicka 1
 
Międzynarodowa ranga obiektu:  ---
Obecna funkcja:
Urząd Miasta
 
Budynek, który obecnie nazywany jest ratuszem to gmach dawnego kolegium jezuickiego, zbudowanego w latach 1644-1653 (jezuitów sprowadzono do Bydgoszczy w 1616 r.). Dzisiaj widoczna od strony Starego Rynku elewacja to faktycznie jego fasada tylna, podczas gdy oryginalnie front budynku znajdował się od ul. Jezuickiej. Jednak w wyniku przebudów, zwłaszcza ostatniej w 1879 r., kiedy to budynek został wykupiony przez miasto z przeznaczeniem na ulokowanie siedziby władz miejskich (czyli ratusza), a przede wszystkim w wyniku planowego wyburzenia przez Niemców w 1940 r. całej zachodniej pierzei Rynku (z kościołem jezuitów) odsłonił się widok na ten gmach, zyskując reprezentacyjny wygląd.
 
Pierwotny budynek ratusza bydgoskiego nie jest znany, wiadomo, że adekwatnie do niewielkiego i niesamodzielnego miasta, jakim była Bydgoszcz w średniowieczu, był niewielkich rozmiarów, stał pośrodku rynku na wysokości wylotu ul. Mostowej i był drewniany. Uległ spaleniu w 1425 r., następnie został odbudowany jako skromny murowany gotycki, który ponownie spalił się w 1511 r. Na tym miejscu w 1515 r. na podstawie projektu mistrza Jana z Gdańska zbudowano kolejny budynek ratusza na planie 14 x 27 m w stylu gotycko-renesansowym, który w 1600 r. - w okresie największego rozkwitu Bydgoszczy (>>)  - uzupełniono o wieżę.
Tutaj oprócz sali rady, sali sądowej, archiwum i więzienia znajdowały się urządzenia handlowe: budy kramarskie (15 w 1600 r.), ławy piekarskie (15 w 1600 r.) i jatki rzemieślnicze. W piwnicach szynkowano piwo i wino, było tu też więzienie. Źródła historyczne nie wpominają o istnieniu wagi miejskiej.
 
Niszczony w czasie kolejnych wojen przez cały XVII i XVIII w. ratusz na tyle nie nadawał się już do użytku, że po 1753 r. rada miejska musiała przenieść się do kamienicy na rogu rynku i ul Farnej, a podupadły budynek ratusza wynajmowano na różne składy (w latach 1776–1787 w jednym z pomieszczeń odbywały się nabożeństwa gminy ewangelickiej). Ostatecznie rozebrano go w 1834 r.; nie ma szczegółowych historycznych widoków ratusza sprzed jego dewastacji.
 
Budynek obecnie służący siedzibie władz miasta został ufundowany dla założonego w 1648 r. kolegium jezuickiego przez biskupa chełmińskiego (chociaż Bydgoszcz należała do biskupstwa włocławskiego) Kaspra Działyńskiego i starosty bydgoskiego, kanclerza Jerzego Ossolińskiego i wzniesiony w latach 1644-1653. Następnie, cały czas służąc szkole jezuickiej, był wielokrotnie przebudowywany: 1697-1702, 1705-1709, 1726-1740. Znamienne jest to, że kompleks budynków jezuickich rozrastał się  i rozbudowywał w czasie ogólnego upadku Bydgoszczy, co świadczy o zamożności jezuitów, co stało w jaskrawym kontraście z procesem powszechnego ubożenia miasta i mieszczan.
Przy szkole jezuickiej działał teatr, kongregacja mariańska i bursa muzyczna. Jednak kolegium nie odznaczyło się poważniejszymi osiągnięciami intelektualnymi czy też produkcją wydawniczą; nie miało ono warunków do rozwoju na szerszą skalę, zarówno z powodu istnienia w pobliżu silniejszych i bardziej prężnych ośrodków jezuickich w Toruniu i Grudziądzu, a także dlatego, że już wkrótce po powstaniu tej szkoły nastąpił upadek gospodarczy i kulturalny Bydgoszczy.
Po I rozbiorze Polski i włączeniu Bydgoszczy do zaboru pruskiego (1772 r.) władze pruskie dokonały kasaty zakonu w 1780 r., po czym zorganizowano tu szkołę (m.in. w latach 1817-1878 królewskie gimnazjum niemieckie), następnie w 1879 r. budynek kupiło miasto i gruntownie przebudowało (zarówno wewnątrz, jak i zewnątrz) z przeznaczeniem na ulokowanie tu siedziby władz miejskich. Od tego czasu funkcja budynku jest niezmienna.
 
Widok ratusza od strony powiększonego w 1940 r. Starego Rynku
 
Tablica pamiątkowa na północnej ścianie ratusza umieszczona w 650. rocznicę nadania Bydgoszczy praw miejskich
 
Widok rynku z pozostałościami ratusza i dwiema wieżami dawnego kościoła jezuitów, ok. 1819 r., akwarela i rys. tuszem P. B. Jaeckel

 

2014-09-22